نرم افزار Power BI (پاور بی آی) یک ابزار قدرتمند برای پیاده سازی سیستم های هوش تجاری در سازمان‌ها می‌باشد. این نرم افزار از طريق تهيه داشبوردهای مديريتی و مصورسازی داده ها، به سازمان‌ها در تجزیه و تحلیل داده‌های آماری، به اشتراک گذاری بینش تجاری، مدیریت بهتر اطلاعات و اخذ تصمیمات استراتژیک کمک می‌کند. Microsoft Power BI یکی از قوی‌ترین ابزارهای نمایش گزارشات و نمایش شاخص‌های کلیدی (KPI) پروژه‌های هوش تجاری در سازمان‌ها است. یکی دیگر از کاربردهای مهم نرم افزار Power BI، ایجاد بینش گسترده نسبت به عملکرد و نحوه فعالیت دپارتمان‌های مختلف برای مدیران کسب و کارها است.
نرم افزار پاور بی آی توسط شرکت مایکروسافت (Microsoft) ساخته و به بازار ارائه شده است. از آنجایی که این نرم افزار توسط شرکت مایکروسافت ارائه شده و می‌توان آن را با ابزارهای دیگر این شرکت ادغام و یکپارچه کرد، کار کردن با آن برای افرادی که به نرم افزارهایی مانند اکسل Excel آشنایی داشته باشند خیلی پیچیده نیست و تسلط بر اکسل به یادگیری شما در نرم افزار پاور بی آی بسیار کمک کرده و آن را تسریع می بخشد.
تاریخچه نرم افزار هوش تجاری پاور بی آی:
مایکروسافت ایده Self-Service Business Intelligence (BI) را در سال 2009 میلادی معرفی کرد و در سال 2010 میلادی افزونه پاور پیوت Power Pivot را برای نرم افزار اکسل معرفی کرد. شروع ایده محصول پاور بی آی را می توان از همان سال ۲۰۱۰ و همراه با ورود Power Pivot و Power View به عنوان یک افزونه یا add-in به Excel 2010 دانست. اما کاربران از این افزونه ها بيشتر برای يک برآورد ساده از داده ها استفاده می‌کردند. در سال ۲۰۱۱ میلادی پاور بی آی با نام Project Crescent همراه با اس‌کیو‌ال سرور ۲۰۱۱ (SQL Server) منتشر شد و در سال 2013 میلادی از Project Crescent به Power BI تغییر نام داد. در نهایت در سال 2015 مایکروسافت اقدام به انتشار نرم افزار Power BI به عنوان یک برنامه مستقل و تحت عنوان Power BI Desktop کرد که علاوه بر تهيه گزارش ها و بصری سازي داده ها، امکان به اشتراک گذاری داده ها را هم داشته باشد. این نرم افزار به تدريج پس از دريافت بازخوردهای کاربران رفع نقض شد و مرتبا بهبود يافت. آخرین به روزرسانی و تغییرات پاور بی ای دسکتاپ به تاریخ May 2023 برمی گردد که به تازگی منتشر شده است.
ظهور این محصول سبب گردید تا مایکروسافت از نظر گزارشات بسیار معتبر گارتنر Gartner و فارستر Forrester (که از معتبرترین موسسات تحقیقاتی در حوزه IT هستند) به عنوان پیشگام در عرصه هوش تجاری و ابزارهای تحلیل داده معرفی گردد و نرم افزار Microsoft Power BI در صدر نرم افزارهای این حوزه معرفی شوند.
حال پیش از آنکه بخواهیم در مورد نرم افزار هوش تجاری Power BI بیشتر صحبت کنیم، لازم است ابتدا با تعاریف زیر آشنا شوید:
هوش‌تجاری چیست؟
هوش تجاری یا هوشمندی کسب و کار (Business Intelligence) که به اصطلاح BI خوانده می‌شود، به فرآیند تبدیل داده‌های خام به اطلاعات تجاری و مدیریتی گفته می‌شود. هوش تجاری از جمله سیستم‌هایی است که امروزه می‌تواند تصمیم‌گیری مدیران سازمان‌ها بر اساس داده ها را تسهیل کند و به آن ها در برنامه‌ریزی، کنترل و نظارت هوشمند شرکت‌ها و واحدهای زیرمجموعه خود و سنجش میزان دستیابی به اهداف سازمانی کمک کند. در هوش تجاری مدیران ارشد و میانی سازمان به دنبال آن هستند که با تعریف شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) برای فعالیت‌های اصلی سازمان، میزان تحقق اهداف استراتژیک به صورت لحظه‌ای رصد شود، نقاط قوت و ضعف سازمان به موقع شناسایی شود و در راستای آن اقدامات لازم صورت پذیرد.
داشبورد مديريتی چیست؟
داشبورد به صفحه ای گرافیکی از گزارشات شاخص های عملکرد می گویند که با اهداف سازمان یا فرآیندهای آن مرتبط است. داشبورد مدیریتی این امکان را به مدیران شرکت می‌دهد که در هر لحظه عملکرد سازمان خود را با توجه به شاخص های کلیدی عملکرد مشاهده کرده و وضعیت آن را نسبت به هدف نهایی پایش کنند.
مزايای استفاده از نرم افزار پاور بی آی:
– داشتن یک داشبورد شخصی سازی و customize شده
– قابلیت اتصال نامحدود به انواع مختلفی از دادهها و امکان بارگذاری داده ها از سورس های ابری مختلف
– امنیت بالای نرم افزار
– سرعت بالای این نرم افزار و سهولت در استفاده از آن
– پشتیبانی از یک پایگاه داده قدرتمند از جمله SharePoint یا پایگاه داده SQL
– قابليت به اشتراک گذاری گزارشات بدون نياز به نرم افزار جداگانه
– سازگاری با تعداد زیادی از محصولات مایکروسافت و امکان ادغام با برنامه های موجود
– دسترسی سریع و راحت به اطلاعات به دلیل تحت وب قرار داشتن Power BI
– هزینه های پایین نرم افزار و امکان دسترسی به بسیاری از قابلیت های آن به صورت رایگان
– امکان انجام تجزیه و تحلیل‌‌های پیشرفته و متنوع
– تنوع زیاد چارت ها و امکانات مصورسازی در این نرم افزار
– امکان به روز رسانی خودکار داده ها
سرويس های نرم افزار پاور بی آی (Power BI):
1- Power BI Desktop:
این محصول رایگان است و شما می توانید به راحتی آن را در لپ تاپ یا سیستم کامپیوتری خود نصب کنید و برای سازمان های متوسط و کوچکی که نیاز به انتشار داشبورد های خود ندارند مناسب می باشد. با استفاده از این محصول می توانید به سادگی اطلاعات را از منابع مختلف استخراج کرده و داشبوردها و گزارش های متنوعی را در محیط برنامه طراحی کنید. پاور بی آی دسکتاپ، یک ابزار کامل تجزیه و تحلیل داده و ایجاد گزارش است. این محصول شامل ویرایشگر Query است که در آن می توانید به بسیاری از منابع مختلف داده متصل شوید و آن‌ها را در یک مدل داده ترکیب کنید که این فرآیند مدل سازی (modeling) نامیده می شود. اکثر کاربرانی که روی پروژه های هوش تجاری کار می کنند گزارشات خود را در Power BI Desktop ایجاد می کنند و سپس از Power BI Service برای به اشتراک گذاری گزارش های خود با دیگران استفاده می کنند.
2- Power BI Service:
سرویس پاور بی آی که به عنوان پاور بی آی آنلاین نیز شناخته می‌شود، یک سرویس ابری (Cloud-based) یا software as a service (SaaS) است که از طریق وبسایت power BI می توان به آن دسترسی پیدا کرد. در سرویس Power BI نیز می‌توانید به منابع داده متصل شوید، اما مدل‌سازی در آن محدود است. سرویس Power BI برای انجام کارهایی مانند ایجاد داشبوردها و گزارشات، منتشر کردن و به اشتراک‌گذاری گزارشات با افراد دیگر، تجزیه و تحلیل دادهها برای کشف اطلاعات و بینش تجاری و موارد دیگر استفاده می‌شود. در این سرویس، در حالت پیش فرض تمام اطلاعات در سرور های مایکروسافت بارگزاری می شوند.
این سرویس شامل دو نسخه می باشد که هر دو نسخه نیازمند پرداخت هزینه است و به صورت رایگان در دسترس نیستند. نسخه Power BI Pro و نسخه Power BI Premium. در نسخه Pro گزارشات و داشبوردهای ایجاد شده به صورت خصوصی در دسترس کاربران قرار می گیرد. در نسخه Premium کلیه زیر ساخت های مورد نیاز کاربران از طریق ماکروسافت فراهم می شود.
3- Power BI Mobile:
با استفاده از این محصول می توان داشبورد های ایجاد شده را از طریق اپلیکیشن موبایلی آن استفاده کرد. این اپلیکیشن ها قابل استفاده در سیستم عامل های IOS و Android، Windows Phone می باشند.
4- Power BI Report Server:
این محصول رایگان نیست و با استفاده از آن می توان داشبورد های طراحی شده خود را بارگذاری و منتشر کرد. اگر امکان استفاده از سرویس ابری را نداشته باشید و بخواهید گزارش های خود را در درون یک فایروال و سرور شرکتی قرار دهید، می‌تواند از قابلیت on-promises استفاده کنید. و یا بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌ها ممکن است نیاز داشته باشند تا دادهها و گزارش‌های خود را در محل داشته باشند. برای این سازمان ها بهترین راه استفاده از Power BI Report Server است. مایکروسافت این محصول را معرفی کرد تا کاربران بتوانند به راحتی داشبوردها را بر روی سرورهای سازمان خود منتشر کنند و در اختیار دیگر کاربران سازمان قرار دهند. برای استفاده از این ابزار، لازم است Power BI Desktop را نیز نصب داشته باشید.
روند کار در پاور بی آی با اتصال به منبع داده و ساخت یک گزارش با Power BI Desktop آغاز می شود. در این مرحله شما به اطلاعات دسترسی داشته و می توانید گزارش دلخواه خود را به سیستم دستور داده و طراحی کنید. سپس این گزارش از desktop به Power BI service منتقل می شود و در انتها به اشتراک گذاشته می شود تا کاربران Power BI service و Power BI Mobile قادر به استفاده و تعامل با آن باشند. و یا ممکن است در سازمان ها گزارشات به Power BI Report Server منتقل شود و کاربران آن را مشاهده کنند.
اجزای اصلی نرم افزار Power BI:
Power Query:
کامپوننت ETL (Extract-Transform-Load) است که از آن برای دريافت داده ها از منابع اطلاعاتی مختلف و تغییر و تبدیل آن ها و آماده سازی داده ها استفاده می شود. همچنین تغییر داده ها، افزودن ستون و… همراه با رابط کاربری آسان و بدون کدنویسی انجام می گردد، اما برای اعمال تغییرات پیچیده تر در داده ها می بایست از زبان فرمول نویسی M استفاده کرد. به بیان دیگر، این عنصر ابزاری است برای اتصال داده که به کابر امکان می دهد داده ها را از چندین منبع تبدیل، ترکیب و تقویت کنند.
Power Pivot:
دیتابیس تحلیلی و OLAP Engine است که داده ها به صورت فشرده در آن ذخیره می شوند. در این کامپوننت مدل سازی داده و تعریف Calculated measure ها توسط زبان DAX صورت می گیرد. به بیان دیگر، این عنصر ابزاری است که مدل های داده ها را ایجاد می کند.
Power View:
کامپوننت Visualization برای مصور سازی اطلاعات است که با استفاده از نمودار های متنوع آن، داشبورد ها و گزارش ها طراحی می گردد. به بیان دیگر، این عنصر ابزاری است برای نمایش داده ها که نمودارها، گرافیک ها، نقشه ها و سایر تصاویر تعاملی ایجاد می کند.
Power Map:
یکی دیگر از ابزارهای تجسمی است که برای ایجاد تصاویر سه بعدی 3D همه جانبه می باشد.
Power Q & A:
يک موتور جستجو براي بررسی دادهها با استفاده از قابلیت‌های شهودی زبان محاوره‌ای به کمک پرسش و پاسخ است و به کاربر اجازه می دهد با استفاده از زبان طبیعی و ساده پاسخ سوالات خود را از میان داده ها پیدا کند..
ورودی های نرم افزار پاور بی آی (Power BI):
نرم افزار power BI توانایی اتصال به سورس های مختلف را دارد و می تواند داده ها را از پلتفرم های مختلفی استخراج کند. برخی از منبع های رایج داده که از آن ها می توان به عنوان ورودی داشبورد استفاده کرد عبارتند از:
Microsoft Excel Workbook –
Microsoft Access database –
SQL Server database –
MySQL database –
Text/CSV –
XML –
Web –
SharePoint lists –
Pdf –
Oracle database –
Power BI datasets –
OData Feed –
Python Script –
R Script –
