PMP مخفف عبارت Project Management Professional به معنای مدیریت حرفه ای پروژه است. همان طور که در مطالب گذشته گفته شد، موسسه PMI آزمونی برگزار می کند که به پذیرفته شدگان این آزمون مدرک PMP اعطا می کند. دارا بودن این مدرک بین المللی، نشان دهنده حرفه ای بودن شخص در حوزه مدیریت پروژه است. لازم به ذکر است این مدرک، صرفا یک گواهی آکادمیک نیست، بلکه یک گواهی حرفه ای است و برای اخذ این مدرک لازم است فرد داوطلب شرایط خاصی را دارا باشد که نشان‌دهنده حرفه ای بود او باشد. در ادامه به طور مفصل شرایط و اقدامات لازم برای اخذ مدرک بین المللی PMP مطرح شده است.

دلایل اهمیت شرکت در آزمون PMP و اخذ مدرک PMP؟

در حال حاضر، این مدرک محبوب ترین و ارزشمندترین مدرک مدیریت پروژه در سطح بین المللی است. مدرک PMP، روز به روز در میان ایرانیان نیز محبوبیت بیشتری پیدا می کند و سالیانه ایرانیان بسیاری داوطلب شرکت در آزمون PMP می شوند. چراکه دارا بودن این مدرک، از طریق تقویت رزومه آن ها، فرصت‌های شغلی بیشتر و بهتری را برای آن ها فراهم می‌کند، اعتبار ویژه‌ای را برای فرد در نزد کارفرمایان (چه در داخل ایران، و چه در خارج از کشور) ایجاد می‌کند، و منجر به کسب درآمد بیشتر می شود. دارا بودن گواهینامه PMP تأیید می کند که شما دارای تجربه و تخصص رهبری پروژه هستید که بسیاری کارفرمایان به دنبال چنین مهارت هایی هستند، مزیت رقابتی ایجاد می کنید، و همچنین گواهی است بر آنکه هوشمندانه‌تر کار می کنید و اهداف خود را به واقعیت تبدیل می‌کنید.

طبق گفته موسسه PMI، گواهینامه PMP تأیید می کند که شما در موارد زیر مهارت بالایی دارید:

1- افراد (People): تشخیص اینکه شما مهارت‌هایی برای رهبری مؤثر و ایجاد انگیزه در تیم پروژه در طول پروژه دارید.
2- فرآیندها (Process): استفاده از رویکردهای قابل پیش‌بینی، چابک و ترکیبی برای تعیین بهترین روش کار برای هر پروژه.
3- محیط کسب و کار (Business Environment): برجسته کردن موفقیت یک پروژه و تأثیر آن بر اهداف استراتژیک کلی سازمان.

تاکنون بیش از 1,500,000 دارنده گواهینامه PMP در سراسر جهان وجود دارند که این دانش شناخته شده جهانی را کسب کرده اند. بیشترین دارندگان این مدرک مربوط به کشورهای چین، کانادا و آمریکا هستند. همچنین متوسط حقوق برای دارندگان مدرک PMP در سراسر جهان 33٪ بیشتر از افرادی است که این مدرک را ندارند.

چگونگی اخذ مدرک PMP

شرکت در آزمون بین المللی PMP به طور کلی شامل مراحل زیر می باشد:

1- بررسی دارا بودن شایستگی و صلاحیت شرکت در آزمون

2- تکمیل درخواست نامه شرکت در آزمون

3- انجام پرداخت و زمانبندی شرکت آزمون

4- مطالعه و آماده شدن برای آزمون

5- شرکت در آزمون

در ادامه، کلیه اطلاعات لازم در خصوص اخذ مدرک PMP در اختیار شما عزیزان قرار گرفته است:

پیش نیازهای آزمون PMP ؟

پیش نیازی های شرکت در آزمون PMP، در خصوص دارا بودن سابقه کاری و شرکت در دوره های آموزشی است.

یکی از الزامات برای داوطلبان آزمون PMP، گذراندن حداقل 35 ساعت آموزش مرتبط با حوزه مدیریت پروژه در دوره های آموزشی یا وبینارها در یکی از موسسات مجاز آموزشی است. الزامات مربوط به سابقه کاری هم بنا به میزان تحصیلات فرد، تعیین می شود. اگر فرد دارای مدرک دیپلم باشد نیازمند حداقل 7500 ساعت سابقه کار مرتبط با مدیریت پروژه (حداقل 60 ماه/ 5 سال) است و اگر فرد دارای مدرک لیسانس یا بالاتر باشد نیازمند حداقل 4500 ساعت سابقه کار مرتبط با مدیریت پروژه (حداقل 36 ماه/ 3 سال) است که این سابقه کار باید در طول 8 سال قبل از شرکت در آزمون PMP باشد.

تایید صلاحیت داوطلبان آزمون PMP؟

موسسه PMI داوطلبان شرکت در آزمون PMP را برای اطمینان از صحت مشخصات اعلام شده توسط داوطلب و تایید صلاحیت او، به صورت تصادفی داوطلبان را ممیزی می کند و واجد شرایط بودن افراد بررسی می گردد. در صورتی که داوطلبی برای ممیزی انتخاب شود، ارائه مدارک زیر برای تایید صلاحیت وی ضروری است:

1- کپی مدارک تحصیلی
2- تأییدیه سابقه کاری با امضای سرپرست
3- گواهینامه شرکت در دوره یا مستنداتی برای اثبات گذراندن 35 ساعت آموزش مرتبط با حوزه مدیریت پروژه

هزینه شرکت در آزمون PMP ؟

هزینه ثبت نام در آزمون PMP، برابر 324 دلار آمریکا برای اعضاء رسمی وبسایت PMI با عضویت های یکساله و 575 دلار آمریکا برای سایرین (افراد با عضویت رایگان در سایت) است. یعنی با عضویت یکساله در وبسایت و پرداخت هزینه، مشمول میزان 251 دلار تخفیف در شهریه آزمون می شوید. هزینه عضویت یکساله در وبسایت PMI نیز برابر 129 دلار آمریکا است که شامل یک بار هزینه ثابت 10 دلار برای درخواست بعلاوه مبلغ 119 دلار در هر سال می باشد. موسسه PMI به منظور تشویق افراد به عضویت در وبسایت، هزینه شرکت در آزمون برای افراد با عضویت رایگان در سایت را افزایش داده است در حالیکه هزینه برای اعضاء رسمی وبسایت ثابت مانده است.

PMI دارای 3 نوع عضویت است: Gift Membership ،Professional Membership/ Individual Membership ،Student Membership. هزینه عضویت فردی برابر 129 دلار در سال و هزینه عضویت دانشجویی برابر 32 دلار در سال می باشد. با عضویت یکساله علاوه بر کاهش هزینه شرکت در آزمون و تمدید گواهینامه‌ها و تخفیف در دوره‌های آنلاین و آموزش‌های حضوری PMI از جمله دوره‌های آمادگی آزمون، می توان به مدارک و اسناد، ابزارها و قالب‌های قابل دانلود بسیاری که در وبسایت PMI موجود است برای افزایش بهره‌وری و صرفه‌جویی در وقت دسترسی پیدا کرد، به بیش از 1700 نشریه برتر دسترسی داشت و همزمان با انتشارات جدید PMI به روز شد، به مشاغل و کارآموزی‌های مدیریت پروژه که در صفحه مشاغل PMI منتشر شده‌اند دسترسی زودهنگام داشت و مشاغل مرتبط را پیدا کرد، با متخصصان مدیریت پروژه در سراسر جهان در رویدادهای زنده و مجازی رایگان یا دارای تخفیف ارتباط برقرار کرد، و همچنین دسترسی رایگان به ملزومات حرفه‌ ای پروژه از جمله PMI Picks و پلت فرم دیجیتال +™PMIstandards و دسترسی رایگان به PMI Infinity دستیار هوش مصنوعی برای متخصصان پروژه برای اعضاء وبسایت امکان پذیر می شود.

هر فرد سه بار در یک سال می تواند در آزمون شرکت کند. اگر فرد در اولین تلاش موفق به پاس شدن در آزمون نشود تنها دوبار دیگر می تواند مجددا در آزمون شرکت کند. هزینه آزمون مجدد، برای اعضاء با عضویت های یکساله برابر 275 دلار آمریکا و برای سایر داوطلبان برابر 375 دلار آمریکا است. در صورتی که فرد پس از سه بار شرکت در آزمون در یک سال موفق به کسب مدرک نشود، باید یک سال از تاریخ آخرین امتحان خود صبر کرده و مجدد برای شرکت در آزمون اقدام نماید. با این حال، پس از سه بار عدم موفقیت در آزمون گواهینامه، داوطلبان می‌توانند در این یک سال برای هر گواهینامه PMI دیگری اقدام نماید.

فرد تا ۴۸ ساعت قبل از زمان تعیین‌ شده برای آزمون می‌تواند آزمون آنلاین تحت نظارت یا آزمون حضوری خود را تغییر دهد یا لغو کند. با این حال، به دلیل محدودیت ظرفیت صندلی (چه حضوری و چه مجازی)، تغییر زمان و لغو دیرهنگام منجر به پرداخت هزینه خواهد شد. هزینه تغییر زمانبندی یا لغو آزمون ظرف 30 روز از تاریخ تعیین‌ شده برای آزمون، مبلغ 70 دلار آمریکا به علاوه کسر مالیات می باشد. اما امکان تغییر تاریخ و زمان آزمون از ۴۸ ساعت قبل از آزمون وجود ندارد و اگر فرد در جلسه آزمون حاضر نشود، کل هزینه آزمون از وی کسر خواهد شد و برای تعیین زمانبندی آزمون جدید، باید کلیه هزینه‌های مربوطه را مجددا پرداخت نماید. بنابراین توصیه می‌شود به محض اینکه متوجه شدید به هر دلیلی نمی‌توانید در زمان تعیین‌ شده شرکت کنید، سریعا آزمون خود را تغییر زمان داده و یا لغو کنید.

محل برگزاری آزمون PMP ؟

PMI نحوه شرکت متقاضیان در آزمون را از زمان شیوع ویروس کرونا تغییر داده است. هم اکنون شرکت در این آزمون، به صورت حضوری یا آنلاین برگزار می‌شود. آزمون حضوری در مراکز آزمون Pearson VUE تایید شده در سراسر جهان برگزار می‌گردد. برای اطلاع از این مراکز می توانید به وب سایت Pearson VUE مراجعه کنید. برای شرکت در آزمون آنلاین هم شما به راحتی می توانید از خانه و یا محل کار خود یا در هر محیط آرام و مناسب دیگر، در این آزمون شرکت کنید. در آزمون های آنلاین PMP هم مانند آزمون های حضوری، یک ناظر مورد تایید وجود دارد.

زمانی که شما درخواست شرکت در آزمون را ثبت کردید و PMI به شما تایید شدن درخواستتان را اطلاع رسانی کرد، شما می‌توانید نحوه مدنظر خود را برای شرکت در آزمون تعیین کنید.

آزمون های آنلاین PMP به کاهش هزینه های متقاضیان این آزمون کمک بسزایی کرده است. به خصوص برای ما ایرانیان که متاسفانه هیچ مرکزی برای شرکت در آزمون حضوری PMP در کشورمان وجود ندارد و برای شرکت در آزمون به صورت حضوری باید به سایر کشورهای نزدیک و همسایه سفر کنیم.

منابع آزمون PMP ؟

استاندارد PMBOK یکی از منابع اصلی این آزمون می باشد، اما این رفرنس تنها منبع سوالات آزمون نیست. منابع آزمون PMP شامل موارد زیر است:

A Guide to the Project Management Body of Knowledge – PMBOK^® Guide-

  Publisher: Project Management Institute, Author: Project Management Institute

 Agile Practice Guide-

  Publisher: Project Management Institute, Author: Project Management Institute

Process Groups: A Practice Guide–

Publisher: Project Management Institute, Author: Project Management Institute

 Project Management: A Systems Approach to Planning, Scheduling, and Controlling-

 Publisher: Wiley, Author: Harold Kerzner

Effective Project Management: Traditional, Agile, Extreme, Hybrid-

Publisher: Wiley, Author: Robert K. Wysocki

Fundamentals of Technology Project Management, 2^nd Edition-

Publisher: MC Press, Author: Colleen Garton with Erika McCulloch

Project Managers Portable Handbook, 3^rd Edition-

Publisher: McGraw-Hill, Author: David Cleland and Lewis Ireland

Information Technology Project Management, 7^th Edition-

Publisher: Cengage Learning, Author: Kathy Schwalbe

Essential Scrum: A Practical Guide to the Most Popular Agile Process-

Publisher: Addison-Wesley, Author: Kenneth S. Rubin

Project Management: The Managerial Process-

Publisher: McGraw-Hill, Author: Erik Larson

The Project Management Tool Kit: 100 Tips and Techniques for Getting the Job Done Right-

Publisher: AMACOM, Author: Tom Kendrick

فرمت و محتوای آزمون PMP ؟

این آزمون بر اساس طرح کلی محتوای آزمون (ECO) است، نه راهنمای ^®PMBOK و یا سایر کتاب های مرجع. هم اکنون راهنمای پیکره دانش مدیریت پروژه (راهنمای ^®PMBOK) – نسخه هفتم، مرجعی برای اطلاع از توسعه آیتم های آزمون خواهد بود.

*** طرح کلی محتوای آزمون PMP یا ECO (Exam Content Outline)، جزئیاتی را در مورد آزمون ارائه می دهد: اینکه آزمون شامل چه مواردی است؟ ساختار کلی آزمون به چه صورت است؟ و باید انتظار چه چیزی را داشت؟ برای دریافت ECO آزمون، کلیک کنید.

*** همچنین راهنمای گواهینامه PMP یا Certification Handbook، بر الزامات آزمون، فرآیند درخواست برای شرکت در آزمون و جدول زمانبندی آن تمرکز دارد.  برای دریافت راهنمای گواهینامه آزمون، کلیک کنید.

آزمون در 16 زبان ارائه می شود که شامل زبان های انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، ترکی، عربی، لهستانی، چینی ساده شده، چینی سنتی، ژاپنی، عبری، پرتغالی برزیلی، روسی، فرانسوی، اندونزیایی، کره ای و اسپانیایی است.

آزمون PMP شامل 180 سوال در قالب های مختلفی است که باید در طول 230 دقیقه پاسخ داده شوند. آزمون شامل دو پارت استراحت ده دقیقه ای است، اولین استراحت بعد از پایان سوال 60 ام و مرور سوالات 1 تا 60 است. دومین استراحت پس از اتمام سوال 120 ام و مرور سوالات 61 تا 120 است. توجه داشته باشید بعد از هر تایم استراحت، امکان مرور یا مراجه به سوالات بخش های قبلی از آزمون وجود ندارد و بعد از هر تایم استراحت باید تایم باقیمانده را تنها صرف سوالات پیش رو کرد.

سوالات آزمون می تواند در قالب سوالات چندگزینه ای (multiple-choice)، چند پاسخی (multiple responses)، تطابقی و وصل کردنی (Matching and Drag & Drop)، تکمیل جای خالی (fill-in-the-blank) و نقطه یابی روی نمودار (hot area) باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده انواع سوالات آزمون، کلیک کنید. 

تمرکز آزمون بر سه حوزه زیر می باشد:

1- افراد (People): با تأکید بر مهارتها و فعالیتهای مرتبط با هدایت موثر تیم پروژه- این حوزه 42 درصد سوالات آزمون را تشکیل می دهد.

2- فرآیند (Process): با هدف تقویت جنبه های فنی مدیریت یک پروژه- این حوزه 50 درصد سوالات آزمون را تشکیل می دهد.

3- محیط کسب و کار (Business Environment): با هدف برجسته کردن ارتباط بین پروژه ها و استراتژی سازمان- این حوزه 8 درصد سوالات آزمون را تشکیل می دهد.

بنا بر آخرین تغییرات آزمون PMP، مباحث رویکردهای چابک و ترکیبی در تحویل نتایج پروژه گسترده تر شده است. سوالات آزمون شامل رویکردهای قابل پیش بینی (Predictive)، چابک (Agile) و ترکیبی (Hybrid) در سه حوزه ذکر شده می باشد. حدود 50% از آزمون را رویکردهای مدیریت پروژه قابل پیش بینی و 50% دیگر را رویکردهای چابک یا ترکیبی پوشش داده است.

تمدید مدرک PMP ؟

فرد پس از موفقیت در آزمون، نشان دیجیتال خود را از طریق ایمیلی از Credly دریافت خواهد کرد که قابلیت اشتراک گذاری در رسانه‌های اجتماعی دارد و می تواند توسط کارفرمایان تأیید شود. مدرک اخذ شده به مدت 3 سال اعتبار دارد و پس از آن فرد باید با تقویت مهارت خود و پرداخت هزینه تمدید مدرک، نسبت به تمدید این مدرک اقدام کند. در صورتی که پس از اتمام دوره سه ساله نسبت به تمدید مدرک اقدامی نشود، مدرک یک سال دچار تعلیق می‌شود و اگر تا پایان دوره یک ساله تعلیق هم تمدید نشود، مدرک دیگر اعتباری نخواهد داشت و برای اخذ مدرک باید مجدد در آزمون PMP شرکت کرد.

هزینه‌ تمدید مدرک برابر 60 دلار برای اعضاء رسمی وبسایت PMI با عضویت های یکساله و 150 دلار برای سایرین می‌باشد. همچنین برای تمدید مدرک فرد نیازمند کسب PDU 60 می‌باشد.

PDU مخفف عبارت Professional Development Unit و به معنای “واحد پیشرفت حرفه ای” است. PDU ها، واحد اندازه گیری هستند که برای تعیین میزان پیشرفت حرفه ای فرد به عنوان بخشی از برنامه CCR به کار می روند. یک PDU برابر یک ساعت یادگیری/فعالیت است. بنابراین دارندگان مدارک موسسه PMI، برای فعال نگه داشتن مدارک خود نیازمند کسب تعداد معینی PDU هستند.

داشتن حداقل تعداد مشخصی از واحدهای PDU، در دو مرحله درخواست برای شرکت در آزمون ها و نیز تمدید مدارک صادر شده برای افراد الزامی است. همان طور که در قسمت پیش نیازهای آزمون PMP مطرح شد، یکی از الزامات برای داوطلبان آزمون PMP دارا بودن حداقل PDU 35 یا به عبارتی گذراندن حداقل 35 ساعت آموزش است.

CCR مخفف عبارت Continuing Certification Requirements و به معنای “الزامات گواهی مداوم” است. سیستم CCR برای رشد مهارت های دارندگان مدارک موسسه PMI طراحی شده و به منظور تمدید مدارک آن ها می باشد. برای دریافت راهنمای CCR، کلیک کنید.

طبق برنامه CCR، برای تمدید مدرک PMP لازم است حداقل PDU برابر 35 واحد برای حوزه آموزش و حداقل PDU برابر 25 واحد برای حوزه کار حرفه ای کسب گردد و مجموع PDU لازم هم حداقل 60 واحد می باشد. در ادامه در خصوص این حوزه های تعیین شده توسط راهنمای CCR و راه های کسب PDU لازم، صحبت خواهد شد.

راه های کسب مهارت مدیریت پروژه و افزایش PDU ؟

PMI همواره متعهد به توانمندسازی متخصصان پروژه برای توسعه مجموعه ای قوی از مهارت ها بوده است، اما متخصصان پروژه اکنون به مجموعه مهارتی شامل رشته های تخصصی و شیوه های مناسب و همچنین سایر مهارت های مورد تقاضا نیاز دارند.

طبق راهنمای CCR موسسه مدیریت پروژه، PDU های مورد نیاز را می توان از طریق فعالیت های توسعه حرفه ای مختلف که بر یکی از دو حوزه متمرکز است، کسب کرد:

1- آموزش (Education): فرصت‌های یادگیری که برای شما امکان توسعه و ارتقاء مهارت‌های فنی، رهبری، یا مدیریت استراتژیک و کسب و کار را فراهم می کند.
2- کار به صورت حرفه ای (Giving back to the Profession): فعالیت هایی که شما را قادر می سازد تا دانش و مهارت های خود را، به عنوان وسیله ای برای همکاری و کمک به ایجاد حرفه، به اشتراک گذاشته و آن ها را به کار ببرید.

 

مثلث استعداد PMI یا PMI Talent Triangle پیش از این شامل سه مهارت مدیریت پروژه فنی (Technical Project Management)، رهبری (Leadership) و مدیریت استراتژیک و کسب و کار (Strategic and Business Management) بوده است. اما موسسه PMI برای تسهیل حرکت در این دنیای در حال تغییر کار و پذیرش روش‌های هوشمندانه‌تر برای کار، اضلاع مثلث استعداد PMI را به‌روزرسانی کرده‌ و تمرکز خود را به موارد زیر معطوف کرده است:

1- روش‌های کار یا Ways of Working (مدیریت پروژه فنی سابق)،

2- مهارت‌های اقتدار یا Power Skills (رهبری سابق)،

3- هوش تجاری یا Business Acumen (مدیریت استراتژیک و کسب و کار سابق).

حوزه آموزش برنامه CCR موسسه PMI، همراستا با مثلث استعدادهای PMI می باشد. دارندگان گواهینامه های این موسسه، باید حداقل تعداد PDU را در هر یک از حوزه‌های مهارتی مثلث استعداد PMI- شامل روش‌های کار، مهارت‌های اقتدار، و هوش تجاری- کسب کنند. همان طور که گفته شد، در حوزه آموزش حداقل 35 PDU باید کسب شود که باید حداقل 8 PDU مربوط به هر یک از مهارت های اضلاع مثلث استعداد PMI باشد. این مقادیر مطابق جدول اعلام شده در راهنمای CCR می باشد: