ویژگی های شغل برنامه ریزی و کنترل پروژه
برنامه‌ریزی و کنترل پروژه از جمله بخش‌های کلیدی در سازمان‌های پروژه محور می باشد. همان طور که در مطالب گذشته بیان شد، حوزه مدیریت پروژه در سال‌های اخیر، به یک فیلد کاری محبوب در دنیا تبدیل شده و اهمیت آن در دنیای امروز دو چندان شده است. بنابراین شواهد گویای آن است که چشم‌انداز شغلی و بازار کار حوزه کنترل پروژه بسیار امیدوارکننده و روشن است. جایگاه شغلی برنامه ریزی و کنترل پروژه بسیار پرطرفدار می باشد و آگهی های استخدامی حاکی از آن است که فرصت های شغلی بسیاری برای سمت های مختلف در این حوزه کاری وجود دارد. بنابراین در ادامه به شرح این جایگاه شغلی و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.
ارتباطات در جایگاه شغلی برنامه ریزی و کنترل پروژه:
کارشناسان برنامه‌ریزی و کنترل پروژه برای توسعه برنامه های پروژه، کنترل پروژه و ارائه گزارشات پروژه، از نزدیک با مدیران پروژه، مهندسان و سایر متخصصان پروژه همکاری و تعامل دارند. آن‌ها همچنین برای جمع آوری اطلاعات، شناخت الزامات ذینفعان و برآورده کردن نیازهای مشتری یا کارفرمای پروژه، مرتبا با مشتری در تعامل هستند. به طور کل، یک کارشناس برنامه ریزی و کنترل پروژه نیازمند ارتباط با طیف گسترده ای از ذینفعان و افراد دخیل در پروژه است. بنابراین یکی از نیازمندی های مهم در این جایگاه شغلی، داشتن مهارت های ارتباطی خوب است. ارتباطات موثر برای انتقال اطلاعات به سایر اعضای تیم پروژه نیز دارای اهمیت است. مدیریت ارتباطات پروژه، در استاندارد PMBOK نیز به دفعات مورد تاکید قرار گرفته است.
همچنین کارشناسان کنترل پروژه، به طور مرتب در جلسات متعددی شرکت می‌کنند که در این جلسات، تیم پروژه، مدیر پروژه، کارفرمای پروژه، پیمانکاران پروژه و بسیاری از افراد دیگر ممکن است حضور داشته باشند که گاها این جلسات بسیار چالشی هستند. بنابراین یک کارشناس کنترل پروژه برای موفقیت در شغل خود باید دارای توانایی برقراری ارتباطات موثر باشد.
محیط کاری کارشناسان برنامه‌ریزی و کنترل پروژه:
کارشناسان برنامه‌ریزی و کنترل پروژه معمولاً در یک محیط اداری کار می کنند، اما گاها ممکن است به سایت های پروژه سفر کنند. بنابراین برخی از نفرات کنترل پروژه ملزم به بازدید از سایت های پروژه هستند که ممکن است این ماموریت های کاری در استان ها یا کشورهای دیگر واقع شده باشند.
تایم کاری جایگاه شغلی برنامه ریزی و کنترل پروژه:
کارشناسان برنامه‌ریزی و کنترل پروژه معمولاً یک هفته استاندارد 40 ساعته کار می کنند، اگرچه ممکن است بسیاری از اوقات ساعت‌های طولانی‌تری را برای رسیدن به ضرب‌الاجل‌ها و مهلت‌های زمانی تعیین شده کار کنند.
بازار کار جایگاه شغلی برنامه ریزی و کنترل پروژه:
فرآیند برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در صنایع و شرکت‌های مختلفی مورد نیاز است. از جمله صنعت نفت و گاز، پتروشیمی، صنعت برق و انرژی، صنعت ساخت و ساز و شرکت های عمرانی، حوزه سلامت و مهندسی پزشکی، صنعت فناوری اطلاعات (IT)، کارخانجات مختلف و …. اکثر شرکت ها به حداقل یک کارشناس کنترل پروژه نیاز دارند، بنابراین می‌توان گفت فرصت‌های شغلی بسیار زیادی در حوزه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه وجود دارد و روز به روز به گستره علاقه‌مندان و محبوبیت این حوزه افزوده می شود.
توانمندی های مورد نیاز یک کارشناس برنامه ریزی و کنترل پروژه:
1- مهارت های ارتباطی بالا و ایجاد روابط سازنده
2- تسلط به فنون مذاکره و فن بیان قوی
3- تسلط به نرم افزارهای تخصصی برنامه ریزی و کنترل پروژه از جمله نرم افزارهای مایکروسافت پراجکت MSP و پریماورا Primavera
4- تسلط به نرم افزارهای عمومی از جمله نرم افزارهای اکسل Excel و اکسس Access
5- تسلط به مبانی برنامه ریزی و کنترل پروژه
6- تسلط به مفاهیم مدیریت پروژه و آشنایی با استانداردهای مدیریت پروژه از جمله PMBOK و Prince2
7- مهارت های نوشتاری بالا برای گزارش نویسی ها و مهارت های ارائه شفاهی
8- توانایی کار در شرایط استرس زا و پرتنش و مدیریت این شرایط و رعایت ضرب الاجل ها و ددلاین ها
9- توانایی ایجاد و حفظ روابط کاری مناسب با همکاران و تیم پروژه
10- نگرش کار تیمی
11- توانایی ایجاد انگیزه در اعضای تیم
12- توانایی حل مسئله و داشتن قدرت تحلیل بالا
13- قابلیت اجرای سریع امور و مدیریت چند کار به طور همزمان
14- داشتن تفکر انتقادی
15- دارا بودن مهارت های رهبری
16- قدرت پیگیری بسیار بالا
17- دقت و نظم بالا در انجام امور
18- تسلط به زبان انگلیسی
معایب و مزایای شغل برنامه ریزی و کنترل پروژه:
همان طور که گفته شد، فرصت های کاری و بازار کار برنامه ریزی و کنترل پروژه بسیار گسترده است و شرکت های معتبر بسیاری خواستار این سمت شغلی هستند. بنابراین به راحتی می توان به موقعیت های شغلی مناسب و با درآمد مناسب در این حوزه دست یافت.
جایگاه شغلی برنامه ریزی و کنترل پروژه به دلایل مختلفی می تواند برای افراد دارای جذابیت باشد. از جمله این دلایل عبارت است از:
-یک کارشناس کنترل پروژه با محصول خروجی در ارتباط است و به طور ملموس خروجی های پروژه را درک می کند و ناظر بر فرآیند ایجاد یک محصول یا خروجی منحصر به فرد است.
-در صورت نیاز کارشناس کنترل پروژه از سایت پروژه بازدید می کند و با محیط پروژه آشنا می شود و درک عمیقی از پروژه کسب می کند. علاوه بر این دانش تخصصی در رشته های تخصصی مختلف نیز کسب می کند.
– ارتباطات گسترده ای که یک کارشناس کنترل پروژه با طیف وسیعی از متخصصان برقرار می کند، منجر به کسب تجربه حرفه ای می گردد.
اغلب یک کارشناس کنترل پروژه استرس شغلی زیادی را تحمل می کند که از معایب این جایگاه شغلی می باشد. از دلایل تنش و استرس کاری این کارشناسان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– نیاز به ارتباط موثر و مستمر با طیف گسترده ای از ذینفعان از جمله کارفرما، پیمانکاران، تیم پروژه، مدیر پروژه و …
– لزوم رعایت مهلت های زمانی (deadline) و تهیه گزارشات بسیار به صورت دوره ای و غیر دوره ای
– لزوم پیگیری بسیار در انجام امور پروژه
– لزوم شرکت در جلسات چالشی بسیار به صورت دوره ای و غیر دوره ای
برخی از سازمان ها هنوز به بلوغ لازم برای مدیریت اصولی پروژه ها نرسیده اند و علی رغم وجود کارشناس کنترل پروژه، تیم پروژه نسبت به این جایگاه شغلی مقاومت دارند که این امر منجر به ایجاد چالش های بسیاری برای کارشناسان کنترل پروژه می گردد. البته امروزه اهمیت برنامه ریزی و کنترل پروژه بیش از پیش درک شده و سازمان های بزرگ و معتبر بسیاری به این سطح از بلوغ رسیده و فرآیندها و رویه های خود را بر مبنای استانداردهای مدیریت پروژه (از جمله استاندارد PMBOK) بنا نهاده اند و در راستای توانمندسازی کارمندان خود در این حوزه، سالیانه هزینه کرده و آموزش های لازم را فراهم می کنند. همان طور که گفته شد روز به روز اهمیت اجرای فرآیندها و ابزارهای مدیریت پروژه بیشتر درک می شود و در آینده این مشکل کم رنگ تر خواهد شد و سازمان های کوچک هم به سطح لازم از بلوغ سازمانی در این زمینه دست خواهند یافت.
